KM

3 Perlembagaan Malaysia 

perlembagaan = undang2 asas & paling tinggi 

= himpunan kaedah memperihalkan keseluruhan sistem sesebuah negara: 

perkara berkaitan institusi dlm negara 

adat

prinsip asas membentuk sistem umum masyarakat 

= mengandungi corak pemerintahan. sistem politik, prinsip-prinsip ttg hubungan antara 3 badan pemerintah utama dlm negara:

eksekutif, perundangan/legislatif, kehakiman 

= satu dokumen atau himpunan maklumat yg mengandungi peraturan, undang2 & prinsip asas serta nilai yg memandu kerajaan serta masyarakat dlm kehidupa bernegara

perlembagaan bertulis = prinsip2 perlembagaan yg disusun & dikumpul menjadi 1 dokumen, peranan & proses perundangan sesebuah negara dicatat dng jelas 

perlembagaan tidak bertulis = prinsip2 perlembagaan tidak terkumpul dlm 1 dokumen, tidak terletak pd akta parlimen, piagam, konvensyen, keputusan mahkamah, adat, amalan: UK, New Zealand 

sj

sistem beraja abad ke15, dasar penjjan British 

perlembagaan mula akhir abad ke19 bawah naungan British

asas terkandung sebelum merdeka:

pentadbiran raja

penasihat Inggeris

badan perundangan persekutuan (Majlis Mesyuarat Persekutuan)

Kesatuan Melayu (MU) 1946

PTM 1948

4 peringkat

MU 1/4/1946

Sir Harold MacMichael & raja

arahan diraja (Royal Decree) 23/3/1946 

sistem pemerintahan secara kesatuan - 9 negeri Melayu, Pinang, Melaka 

kuasa pentadbiran pusat - Gabenor MU kuasa pengampunan & pembatalan keputusan Majlis Perundangan, dibantu oleh Majlis Mesyuarat Undangan & Kerja 

bidang kuasa raja Melayu - hal ehwal agama Islam, adat Melayu

badan perundangan di peringkat kerajaan pusat & negeri 

prinsip kerakyatan - jus soli

PTM 1948

9 negeri Melayu, Pinang, Melaka, ketua Pesuruhjaya Tinggi

badan perundangan di peringkat persekutuan 

Majlis Mesyuarat Kerajaan di peringkat persekutuan menasihati pesuruhjaya tinggi 

pesuruhjaya tinggi - kuasa pembatal

pentadbiran ketua raja dibantu Menteri Besar dan MMK Negeri 

kewarganegaraan - pendaftaran & naturalisasi 

perlembagaan negeri masing2

Majlis Raja2

PTM 1957 

persidangan London 1956

Lord Reid ketua Jawatankuasa Perlembagaan 3/1956

Suruhanjaya Reid obj:

wujud sebuah bangsa bersatu, bebas, demokratik

peluang untuk pembangunan hasil2 negeri, peliharaan & pertambahan baik taraf kehidupan penduduk

tumpuan:

wujud kerajaan pusat kuat - pentadbiran licin & rapat

taraf kewarganegaraan sama 

setiap negeri diberi kuasa tentu

sistem raja asas raja berperlembagaan mempunyai kedaulatan & kebesaran

kuasa dijln oleh MB/MMKN

kedudukan istimewa org Melayu kekal 

11 ahli mengkaji rangka perlembagaan 2/1957

perlembagaan dilulus pd 15/8/1957, dikuatkuasa pd 27/8/1957 

kandungan:

YDPA ketua negara & raja2 ketua negeri

kedudukan org Melayu kaum bumiputera 

bhs Melayu bhs kebangsaan 

seseorg lahir pd/lepas merdeka jadi wargenegara 

Islam agama rasmi - bebas beragama 

PM 1963 SSS

Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Msia 1961 

Suruhanjaya Cobbold 1962 

setuju kandungan PTM asas PM 

Jawatankuasa Antara Kerajaan 1962 

kepentingan SS:

kedudukan istimewa bumiputera SS

bidang kuasa istimewa 

kerusi di Dewan Rakyat Persekutuan 

Konsep ketinggian 

perlembagaan ialah undang2 tertinggi & utama dlm persekutuan

semua undang2 yg digubal atau bakal digubal x bleh bercanggah atau berttgan dng perutkan perlembagaan 

jika berlaku percanggahan, undang2 terbatal setakat mana ia bercanggah

Kandungan perlembagaan 

15 bhg, 183 perkara, 13 jadual 

nama persekutuan, agama Islam, perlembagaan

kebebasan asasi

unsur persekutuan 

negeri2 dlm persekutuan

perhubungan negeri dlm persekutuan

kewangan persekutuan

pilihanraya

kehakiman

perkhidmatan awam

kuasa2 khas bagi menangani anasir subversif & daurat

perutkan am & pelbagai 

perutkan sementara & tambahan

kedaulatan raja2

prosiding terhdp YDPA & raja2

Unsur tradisi:

pemerintahan beraja 

agama Islam - hal mutlak raja

bhs Melayu - Austronesia 

kedudukan istimewa Melayu 

Perutkan utama: 

bhs Melayu ialah bhs kebangsaan 

Islam ialah agama persekutuan & kebebasan agama 

kewarganegaraan 

kedudukan istimewa Melayu & bumiputera SS

hak kebebasan asasi:

5 kebebasan diri

6 keabdian & kerja paksa dilarang

7 perlindungan drpd undang2 jenayah yg berkuat kuasa kebelakang & pembicaraan berulang

8 sama rata

9 larangan buang negeri & kebebasan bergerak

10 kebebasan berckp berhimpun & menubuh persatuan

11 kebebasan agama

12 hak berkenaan dng pelajaran

13 hak terhpd harta 

Perlembagaan negeri

perkara bhg 1 jadual 8:

perutkan tetap yg berkaitan dng perkara Raja/YDPN, badan pemerintahan MMK, badan perundangan Dewan Undangan Negeri DUN

perutkan kewangan 

layanan sama rata bagi pekerja2 negeri 

pindaan perlembagaaan 

perutkan mengenai YDPN berkaitan dng Melaka, Pinang, SS - tiada sultan

perutkan perlu:

pengagihan kuasa perundangan 

pengagihan kuasa pemerintahan 

pengagihan kuasa kewangan 

tanah 

pembangunan negara 

tinjauan persekutuan, agihan persekutuan kpd negeri & pemeriksaan persekutuan mengenai kegiatan negeri 

Majlis negara bagi kerajaan tempatan 

Pindaan perlembagaan 

tambah/mansuh jika:

sesuatu perutkan x sesuai lagi dng keadaan semasa masyarakat & negara 

kehendak rakyat telah berubah & ada keperluan kpd undang2 atau prosedur baru diwujudkan bagi memenuhi kehendak atau permintaan tersebut 

4 kaedah meminda perlembagaan:

pindaan berdasarkan undian lebih 2/3 dlm tiap2 dewan & persetujuan Majlis Raja2

pindaan berdasarkan undian lebih drpd 2/3 dlm setiap dewan Parlimen & persetujuan YD SS
pindaan yg berasaskan kelebihan suara biasa/suara majoriti biasa (sekurang2 1 undi) dlm setiap dewan Parlimen

pindaan berdasarkan undi 2/3 setiap dewan Parlimen tanpa memerlukan persetujuan sesiapa pun di luar Parlimen 

4 Raja Berperlembagaan

sebarang persoalan atau penolakan dianggap derhaka 

Ciri2

Sistem Beraja:

ketua negara

ketua tertingga tentera

ketua agama Islam

YDPA

hanya didakwa dlm Mahkamah Khas 

berkuasa lantik & lucut jawatan Jemaah Menteri 

timbalan nasihat atas PM

berkuasa lantik: ahli SPR, suruhanjaya perkhidmatan, peguam negara, ketua audit negara, 40 ahli Deawan negara (senator), YDPN

YDPA jawatan wujud bila capai merdeka

YDPA & Majlis Raja2 kaitan dng Raja Berperlembagaan

YDPA ketua negara giliran 9 negeri bersultan/raja 

sultan, YDPB N9 & raja Perlis ketua negeri masing2

ketua negara & negeri jlnkan tugas secara simbolik

kabinet/jemaah menteri diterajui oleh PM yg jlnkan tugas bagi pihak YDPA

YDPA dikehendaki terima Jemaah Menteri & bertindak berdasarkan nasihat yg diberi

Kuasa YDPA

pemilihan YDPA:

5 tahun gilir2

giliran dipercepat jika YDPA mangkat, raja/sultan layak terima giliran tapi menolak, sultan diputus x layak oleh Majlis Raja2 atas sebab capai had umur, mempunyai masalah kesihatan serta sebab peribadi 

raja bleh lantik org lain dr negeri baginda sebagai proksi wakil

undian sokongan 5 ahli anggota MRR

MRR isytihar YDPA melalui dokumen bertulis yg disampai oleh Penyimpan Mohor Besar Raja2 kpd Dewan Parlimen

prosedur:

YDPA angkat sumpah & tandatangan dokumen sumpah jawatan

YDPA tidak lagi jln tugas di negeri baginda kecuali sebagai ketua agama Islam, tugas kaitan pindaan, kuasa utk lantik seorg Pemangku Raja & Majlis Pangkuan Raja 

YDPA x bleh jln sebarang bentuk perniagaan, mempunyai jawatan bergaji mahupun terima sebarang emolumen sebagai raja di bawah perlembagaan atau negeri baginda 

YDPA x bleh tinggal negara lebih 15 hari tanpa setuju MRR kecuali urusan rasmi Negara

Raja Permaisuri x bleh pegang jawatan dlm kerajaan persekutuan & negeri

timbalan YDPA

dipilih di kalangan sultan/raja dlm MRR selama 5 tahun

memangku tugas2 YDPA

keistimewaan sama dng YDPA

berhak letak jawatan secara bertulis kpd MRR

dipilih melalui majlis, bukan waris

x semesti dipilih jadi YDPA setelah tempoh jawatan YDPA berakhir 

kuasa eksekutif

YDPA kuasa eksekutif tertinggi

bertindak atas nasihat Jemaah Menteri atau mana2 menteri yg bertindak dibawah kuasa am Jemaah Menteri 

berhak tahu perkembangan urusan pemerintahan negara 

kuasa budi bicaea utk tolak permintaan Parlimen dibubarkan, mengadakan mesyuarat MRR ttg keistimewaan kedudukan kemuliaan & kebesaran raja2 & ambil apa2 tindakan dlm mesyuarat itu, tugas2 lain dlm perlembagaan 

kuasa perundangan 

Parlimen manifestasi demokrasi & perundangan negara 

YDPA sebhg komponen Parlimen selain Dewan Rakyat & Negara 

berkuasa panggil Parlimen bersidang, menangguh & membubarkan Parlimen serta sampaikan titah ucapan dlm Majlis Parlimen 

sesuatu rang undang2 diluluskan oleh kedua2 Dewan Parlimen mesti diperkenankan oleh YDPA sebelum diwartakan namun tetap jadi undang2 yg sah setelah tempoh tertentu yg diberikan kpd baginda berakhir 

kuasa kehakiman 

YDPA lantik ketua hakim negara, hakim2 mahkamah agung, hakim2 besar, hakim2 mahkamah persekutuan & tinggi

semua proses penghakiman serta keputusan adil mahkamah atas nama YDPA 

tindakan baginda atas nasihat ketua hakim negara 

diperutkkan kuasa pengampun utk beri ampun bagi kesalahan dibicara dlm Mahkamah Tentera, kesalahan sivil yg dilaku dlm Wilayah Persekutuan & hukuman yg dijatuhi oleh Mahkamah Syariah di negeri2 YDPA jadi ketua agama Islam

Majlis Raja2

forum/permuafakatan antara raja2 dng kerajaan yg dipilih melalui sistem demokrasi berparlimen 

keahlian: raja 9 negeri (NNMB) & YDPN 4 negeri (NNMTB), dlm sesuatu persidangan MRR raja bleh hantar wakil tertakluk kpd perutkan yg ditetap dlm perlembagaan negeri2

persidangan: 3-4 kali setahun pengerusi raja paling kanan bertakhta, penyimpan mohor besar raja2 = setiausaha, 3 hari sekali, pertemuan eksklusif antara raja2 & wakil2 rakyat utk bincang hal ehwal negara secara tertutup dr pengetahuan awam, mesyuarat tertinggi Msia, YDPA diiringgi PM, sultan/ketua menteri diiringi MB/ketua menteri, hanya raja dlm sidang pilih YDPA & timbalan, MRR berhak mengadakan persidangan khas jika difikirkan perlu khususnya melibatkan kepentingan & kedudukan raja2 Melayu, peranan MRR merangkumi eksekutif & legislatif di peringkat persekutuan & negeri, MRR fungsi secara x formal dlm doktrin asing kuasa, MRR sebgai sumber asal dlm pemilihan & penyempurnaan tugas serta tjwb YDPA yg diperutk oleh perlembagaan, MRR sebgai penaung & lambang kedaulatan institusi diraja 

peranan: pilih YDPA & timbalan, lantik Ketua Hakim Negara Ketua Audit Negara Ahli Suruhanjaya Perkhidmatan Awam & SPR, setuju/x rang undang2 yg perlu persetujuan MRR, pelihara kedaulatan raja2 agama Islam adat Melayu, jaga hal ehwal pentadbiran negara, memperluas anggota persekutuan, mempertimbang sempadan negeri 

penyimpan mohor besar raja2: lantik bawah seksyen 3, tindak sebagai setiausaha MRR & pegang jawatan selama mana yg diperkenankan oleh MRR, panggil mesyuarat MRR bila diarah oleh YDPA, x kurang drpd 3 anggota MRR, selewat2 4 minggu sebelum tamat tempoh jawatan YDPA atau berlaku kekosongan jawatan YDPA/timbalan, sebarang persetujuan pelantikan nasihat MRR perlu penandaan Mohor Besar Raja2

Krisis 

Berikut ialah 10 soalan objektif (MCQ) berdasarkan kandungan perenggan tentang krisis perlembagaan (pindaan 1983 dan 1993):

---

✅ Soalan MCQ: Krisis Perlembagaan Malaysia

1. Apakah yang berlaku pada tahun 1983 dan 1993 berkaitan institusi beraja di Malaysia?
a) Raja-raja diberikan kuasa mutlak
b) Parlimen dibubarkan oleh YDPA
c) Imuniti raja diperkukuh
✅ d) Pindaan perlembagaan mengehadkan kuasa raja

---

2. Mengikut pindaan Perkara 66(4), apakah yang berlaku jika YDPA tidak memperkenan rang undang-undang dalam 30 hari?
a) Rang undang-undang terbatal
b) Parlimen perlu bersidang semula
✅ c) Rang undang-undang tetap menjadi undang-undang
d) Undang-undang perlu dibawa ke Mahkamah Khas

---

3. Mahkamah apakah yang ditubuhkan untuk mendakwa Raja atas kesalahan peribadi?
a) Mahkamah Persekutuan
✅ b) Mahkamah Khas
c) Mahkamah Rayuan
d) Tribunal Raja-Raja

---

4. Perkara 181(2) menyatakan bahawa Raja hanya boleh didakwa jika:
a) Terlibat dalam skandal kewangan
b) Membuat keputusan politik
✅ c) Melakukan kesalahan atas sifat peribadi
d) Menandatangani rang undang-undang

---

5. Apakah kesan utama krisis perlembagaan terhadap persepsi rakyat?
✅ a) Persepsi negatif terhadap institusi beraja meningkat
b) Rakyat menyokong penuh semua tindakan raja
c) Kuasa YDPA menjadi lebih kukuh
d) Rakyat menolak sistem demokrasi

---

6. Mengapa Majlis Raja-Raja tidak dapat memberi maklumat balas yang berkesan semasa krisis?
a) Tidak mempunyai kuasa sah
b) Media pro-kerajaan ditutup
✅ c) Akses komunikasi kepada rakyat terhad
d) Mereka dibubarkan sementara

---

7. Siapakah yang mempunyai kuasa lebih dominan dalam sistem politik semasa krisis ini?
a) Yang di-Pertuan Agong
b) Majlis Raja-Raja
✅ c) Kerajaan yang dipilih rakyat
d) Mahkamah Persekutuan

---

8. Apakah risiko yang mungkin berlaku dalam sistem demokrasi selepas krisis ini?
a) Raja menjadi diktator
✅ b) Eksekutif memperkukuh kuasa atas nama rakyat
c) Dewan Rakyat dibubarkan kekal
d) Parti pembangkang dikuatkan

---

9. Bagaimanakah prinsip “semak dan imbang” terjejas akibat krisis ini?
a) YDPA boleh membubarkan Parlimen bila-bila masa
✅ b) Penolakan YDPA terhadap rang undang-undang tidak memberi kesan
c) Mahkamah Khas ditutup
d) Raja menjadi ahli Kabinet

---

10. Mengapakah tindakan bawah Akta Hasutan 1948 tidak diambil semasa krisis ini?
a) Undang-undang tidak terpakai kepada raja
✅ b) Kerajaan menggunakan krisis untuk pertahan institusi raja
c) Akta tersebut telah dimansuhkan
d) Raja tidak melakukan sebarang kesalahan

5 Demokrasi Berparlimen

Presiden US k-16, Abraham Lincoln: demokrasi sebgai pemerintahan drpd rakyat, oleh rakyat, utk rakyat 

2 corak: sistem berparlimen & republik

Definisi 

pemerintahan berasaskan rakyat yg berteraskan kpd kebebasan 

demos=rakyat

kratos=kekuasaan 

pemerintahan oleh rakyat atas kedaulatan rakyat 

sistem sosial & politik, dng kekuasaan pemerintah yg dilingkungi set tatacara utk berkerajaan & melindungi hak perseorgn

Robert A Dahl 1992: sistem politik di mana anggotanya saling bergantung antara satu sama lain, sebgai org yg sama dr segi politik & mereka itu bersama2 berdaulat & memiliki kemampuan serta sumber daya yg mereka perlukan demi utk memerintah diri mereka sendiri 

Jack Lively 1975: kerajaan rakyat, oleh rakyat & utk rakyat

K Ramanathan 1988: kerajaan berperwakilan atau wakil kerajaan yg terdiri dr sekumpulan org/seseorg wakil yg dipilih drpd pilihanraya demokratik & mereka menjlnkan tugas dlm masa tertentu berdasarkan kehendak rakyat

Ciri2

Perlembagaan: perkara 55 hanya YDPA bleh panggil Parlimen bersidang, pilihanraya umum mesti diadakan dlm 60 hari dr tarikh pembubaran parlimen utk pilih ahli2 Dewan Rakyat, SPR mengendali PR negeri & parlimen

Raja berperlembagaan: YDPA ketua negara dipilih melalui MRR 

Pemerintahan secara perwakilan: YDPA x jlnkan pemerintahan negara secara langsung, wakil 3 badan = doktrin pengasingan kuasa - semak & timbang = semak tindakan antara satu sama lain

-Eksekutif: PM dilantik oleh YDPA melalui kuasa budi bicara dlm kalangan ahli parlimen yg dpt sokongan major rakyat dlm PR - ahli kabinet dilantik oleh YDPA atas nasihat PM sama drpd ahli parlimen Dewan Rakyat/senator Dewan Negara 

-Perundangan: perundangan negeri wakil DUN ketua raja/sultan & persekutuan wakil Dewan Rakyat & Negara ketua YDPA 

-Kehakiman: YDPA melantik ketua hakim negara mahkamah persekutuan, presiden mahkamah rayuan, hakim besar mahkamah tinggi malaya & SS, hakim mahkamah rayuan & tinggi - pelantikan dibuat atas nasihat PM setelah berunding dng MRR - hakim2 menjlnkan tugas kehakiman bukan YDPA 

PR: pilih wakil rakyat bagi memperjuang hak rakyat

PR umum: 5 tahun sekali 

PR kecil: bila wakil rakyat mati

peringkat persekutuan & negeri

Parti2 politik 

mengetengahkan fhman & ideologi politik masing2 

bertanding & PR bagi menarik sokongan rakyat 

perantara utama antara rakyat & pemerintah

SPR: badan pengendali perjlnan PR samada di peringkat Dewan Rakyat (Parlimen) & DUN

sj

PR diperkenal oleh penjajah British sebgai landasan awal utk amalan demokrasi serta pendedahan rakyat berkerajaan konsep model pentadbiran British bila merdeka

PR pertama di peringkat perbandaran setelah Akta Majlis Berkuasa Tempatan dilulus 1950

PR pertama dijln 1951 di Pinang 1952 di KL

anggota

memelihara, menyelia, kekal proses demokrasi negara melalui PR adil 

max perkhidmatan 66tahun

pelantikan kriteria: bukan seorg muflis, <66 tahun, x pegang jawatan bergaji, bukan ahli mana2 parti politik mahupun ahli Dewan Negara atau Dewan Rakyat 

SPR bentuk urus setia yg diketuai oleh seorg setiausaha sebagai ketua pentadbir 

fungsi

semak persempadanan kawasan2 PR Parlimen & Negeri x kurang dr 8 tahun selepas tarikh siapnya urusan kajian & persempadanan semula yg terdahulu

jlnkan urusan pendaftaran serta semak & kemaskini senarai nama2 daftar pemilih bukan saja daftar pemilih yg baru tapi juga keluarkan nama daftar pemilih yg telah meninggal dunia dng kerjasama JPN 

mengendali PR umum & kecil yakni libatkan pemilihan ahli2 Dewan Rakyat & DUN termasuklah PR kecil jika ada kekosongan 

undang2

Akta SPR 1957

Akta PR 1958

Akta Kesalahan PR 1954

Peraturan PR 1981, 2002, 2003

Struktur pilihan raya

parti politik yg memperoleh major kerusi di Dewan Rakyat atau DUN berhak menubuhkan kerajaan persekutuan atau negeri

First-Past-The-Post-System 

elemen2 kerangka PR paling utama terdiri drpd: bhgian PR, pemilih, calon, proses PR

PR peringkat parlimen mesti diadakan dlm tempoh 60 hari setelah parlimen dibubarkan oleh YDPA 

PR kecil berdasarkan kriteria: kematian, perletakan jawatan, hilang layak, pembatalan keputusan PR oleh Mahkamah PR

PR kecil perlu diadakan dlm tempoh 60 hari bagi semenanjung dan 90 hari bagi SS

speaker kata kekosongan menjejaskan undi majoriti sesebuah pari maka PR kecil perlu diadakan 

sesebuah kawasan hanya 1 wakil rakyat 

Proses PR

6 proses

pengeluaran writ/surat kuasa

penamaan calon

kempen PR

pengundian

penjumlahan rasmi undian

pengumuman keputusan PR

Kelayakan calon PR

calon wajib bayar deposit PR kpd pegawai pengurus/pengarah PR Negeri selewat2 pd hari penamaan calon

Parlimen: 10k deposit 

DUN: 5k deposit

seseorg calon akan hilang wang deposit jika meraih undi kurang 1/8 drpd jumlah undi PR 

calon2 di bawah naungan parti politik guna simbol parti masing2

calon x wakil mana2 parti = calon bebas, dibenarkan guna salah satu dr senarai simbol bebas disediakan oleh SPR

calon kriteria:

warganegara > 21 tahun

bermastautin secara tetap dlm sesuatu kawasan PR & daftar dlm pengundi dng SPR

sempurna & x diisytihar muflis oleh mahkamah

x pegang jawatan yg berpendptan tetap dlm perkhidmatan awam

x disabit dng sesuatu kesalahan oleh mahkamah & dihukum penjara x kurang drpd 12 bulan atau dideda x kurang drpd RM2k & belum dpt pengampunan 

Kategori pengundian

pengundian biasa melibatkan pemilih2 biasa yg akan undi pd hari ditetap sebagai hari undi

pengundian awal 2-3 hari sebelum tarikh undi biasa melibatkan anggota tentera & pasangan serta anggota Polis & pasangan Pasukan Gerakan Am PGA

pengundian pos melibatkan pengundi x hadir yg terdiri drpd angkatan tentera & pasangannya, anggota polis serta pasangan PGA yg terpaksa menjlnkan tugas operasi pd hari mengundi, pelajar di luar negera & pasangannya serta kakitangan awam yg berkhidmat di luar negara & pasangannya

pengundian pos melibatkan petugas PR, ahli panel, pegawai & kakitangan SPR, mana2 kategori yg ditetap oleh SPR layak undi melalui pewartaan 

Keputusan PR

diumumkan oleh pegawai pengurus sesebuah kawasan PR

parti yg menang bentuk kerajaan

semua dokumen kaitan PR (kertas undi & daftar pemilih) mesti simpan 6 bulan lepas PR

dokumen PR hanya dibuka atas arahan Hakim Mahkamah Tinggi

Petisyen PR

keputusan PR hanya bleh dicabar oleh mana2 calon di mahkamah melalui petisyen PR dlm 21 hari keputusan rasmi PR diwartakan 

kriteria petisyen:

peras ugut, penyogokan atau salah laku yg jejas PR

x patuhi perutkan undang2 & peraturan PR

calon/ejennya hilang layak

perbuatan rasuah/salahi undang2 yg dilakukan oleh calon/ejennya

SPR perlu mengadakan satu PR baru jika mahkamah x sah PR

Penyata perbelanjaan PR

calon diberi had belanja & wajib serah penyata belanja kpd pegawai PR negeri dlm 31 hari lepas keputusan PR diwartakan

kegagalan = kesalahan & mengakibatkan hilang layak utk bertanding bagi 5 tahun akan datang 

Parlimen: calon dibenar belanja max 200k

DUN: x belanja lebih 100k

6 Sistem Persekutuan

Kerajaan persekutuan: kerajaan pusat & negeri berkongsi kuasa pemerintahan & perundangan US, Australia, Brazil, India, Kanada

Kerajaan Kesatuan: kuasa pemerintahan & perundangan tertumpu kpd kerajaan pusat UK Denmark Indonesia Norway

Kerajaan Gabungan (Kondefederasi): kuasa pemerintahan & perundangan terletak kpd kerajaan negeri, kuasa kerajaan pusat terhad German Utara 

Federalisme